Blog

Zapraszamy do naszego artykułu, w którym dowiesz się, kim jest interpretator i kiedy warto go zatrudnić.

Różnice językowe dawno przestały być barierą uniemożliwiającą nawiązanie współpracy z zagranicznymi firmami lub załatwienie ważnych spraw urzędowych. W takich przypadkach wystarczy skorzystać z usługi profesjonalnego tłumacza, który pomoże nam na każdym etapie sprawy. Nie wszyscy wiedzą, że tłumacze dzielą się na translatorów oraz interpretatorów. Obecność tych drugich pozwala ludziom rozumieć się wzajemnie w sytuacjach, gdy sama znajomość języka pisanego to za mało lub gdy zależy nam na przekładzie w czasie rzeczywistym.

Kim jest interpretator?

Interpretator to inaczej tłumacz ustny. Jego zadaniem jest natychmiastowe przekładanie komunikatów z jednego języka na drugi w formie mówionej, dzięki czemu uczestnicy rozmowy mogą się porozumiewać bez przeszkód. O ile tłumacz pisemny może spędzić godzinny nad redakcją tekstu, słownikiem lub glosariuszem, o tyle interpretator działa tu i teraz, często pod presją czasu, uwzględniając wszystkie niuanse kulturowe i kontekst. Praca interpretatora wymaga więc nie tylko perfekcyjnej znajomości języka obcego, lecz także doskonałej pamięci, refleksu i dykcji.

Co więcej, interpretator często pracuje w dynamicznym środowisku – na przykład towarzyszy delegacjom rządowym, uczestniczy w spotkaniach biznesowych, pojawia się jako wsparcie w gabinecie lekarskim, gdy pacjent nie mówi po polsku, a czasem tłumaczy na żywo wydarzenia sportowe lub kulturalne. Zdarza się też, że odpowiada za tłumaczenie symultaniczne (czyli przekład w czasie rzeczywistym) podczas konferencji lub targów. Jest to praca stresująca i wymagająca szybkiego reagowania, dlatego interpretatorzy przechodzą specjalistyczne szkolenia i długo ćwiczą pamięć oraz zdolność rejestrowania wypowiedzi.

Jakie rodzaje przekładów wykonują interpretatorzy? 

Tłumaczenia ustne można podzielić na kilka rodzajów w zależności od sposobu, w jaki interpretator dokonuje przekładu oraz od warunków, w jakich przebiega komunikacja. Trzy najważniejsze i najczęściej spotykane typy to tłumaczenia symultaniczne, konsekutywne i szeptane. Każdy z nich ma nieco inną specyfikę. Na czym polegają?

• Tłumaczenia symultaniczne to najbardziej znana forma tłumaczenia ustnego. Interpretator siedzi w dźwiękoszczelnej kabinie i słyszy w słuchawkach wypowiedź mówcy w języku obcym. Jego zadaniem jest przekładanie jej na bieżąco na język docelowy, tak aby odbiorcy słuchający w słuchawkach lub przez system nagłośnienia otrzymywali przekład w czasie rzeczywistym, z zaledwie kilkusekundowym opóźnieniem.

• Tłumaczenia konsekutywne polegają na tym, że mówca i interpretator wypowiadają się naprzemiennie. Najpierw prelegent mówi kilka zdań, a następnie robi przerwę, by interpretator mógł przełożyć usłyszane słowa na język docelowy. Z tego względu podczas tłumaczeń konsekutywnych tłumacz stoi obok mówcy i notuje najważniejsze informacje, gdy prelegent przemawia. Po każdym fragmencie wystąpienia interpretator przybliża słuchaczom daną część wypowiedzi w języku docelowym.

• W przypadku tłumaczeń szeptanych interpretator stoi lub siedzi bardzo blisko jednego czy kilku słuchaczy i przekłada szeptem to, co mówi prelegent. Dzięki temu słuchacze na bieżąco rozumieją wypowiedź mówcy, ale cała reszta uczestników wydarzenia nie słyszy przekładu. Taki rodzaj tłumaczenia sprawdza się w sytuacjach, w których tylko jedna lub dwie osoby spośród słuchaczy nie znają języka wykładowego, a organizatorzy nie chcą wprowadzać tłumaczeń konsekutywnych czy symultanicznych dla całej sali.

W jakich sytuacjach jest potrzebna obecność interpretatora?

Obecność tłumacza ustnego jest niezbędna w wielu sytuacjach, gdy dochodzi do kontaktów między osobami mówiącymi w różnych językach. Zwykle są to wydarzenia planowane z dużym wyprzedzeniem, jednak może się zdarzyć, że konieczność skorzystania z usługi interpretatora pojawi się nagle. Kiedy będzie nam potrzebny taki specjalista?

Tłumaczenia ustne przysięgłe – kiedy są potrzebne?

W przypadku niektórych czynności prawnych lub urzędowych prawo wymaga obecności tłumacza przysięgłego, czyli specjalisty mającego uprawnienia nadane przez Ministra Sprawiedliwości. Tłumacz przysięgły (interpretator przysięgły) poświadcza wypowiedź, dzięki czemu przekład ustny zyskuje moc prawną. Kiedy jego obecność jest obowiązkowa? Na przykład podczas ślubów zawieranych między osobami różnych narodowości w Urzędzie Stanu Cywilnego, przesłuchań przed sądem lub wizyty u notariusza, kiedy jedna ze stron nie włada językiem polskim w wystarczającym stopniu.

Interpretator przysięgły gwarantuje, że przekład jest wierny oryginałowi i że osoba, której tłumaczy, w pełni rozumie swoje prawa, obowiązki i charakter urzędowych czynności. W przypadku rozpraw sądowych zwykle mamy do czynienia z tłumaczeniem konsekutywnym – wtedy sędzia lub świadek wypowiada się w języku polskim, a interpretator przekłada te słowa na język obcy dla pozwanego lub powoda, a następnie wykonuje przekład wypowiedzi tej osoby na język polski, dzięki czemu wszystkie strony sprawy doskonale wiedzą, co się dzieje.

Obsługa tłumaczeniowa konferencji

Na konferencjach międzynarodowych, w których biorą udział uczestnicy z różnych krajów, obecność interpretatora jest absolutnie niezbędna. Jeśli wydarzenie jest organizowane na dużą skalę, wówczas najczęściej stosuje się tłumaczenia symultaniczne konferencji, ponieważ pozwalają uczestnikom słuchać przekładu w czasie rzeczywistym, bez przerywania wystąpienia. Organizatorzy instalują kabiny dla tłumaczy, system nagłośnienia i słuchawki, tak aby każdy mógł wybrać kanał w swoim języku.

Bywa też tak, że w konferencji bierze udział niewielka liczba osób nieposługujących się danym językiem – wtedy można się pokusić o tłumaczenie szeptane. Wszystko zależy od charakteru spotkania, liczby uczestników i możliwości budżetowych.

Spotkania biznesowe

Interpretator bywa niezastąpiony również w trakcie spotkań z potencjalnymi kontrahentami, inwestorami lub partnerami biznesowymi z zagranicy. O ile korespondencję mailową można jeszcze z powodzeniem przekazać do tłumacza pisemnego, o tyle przy negocjacjach lub w trakcie prezentacji obie strony muszą się rozumieć w 100% bez czekania. Interpretator dba o to, by najważniejsze informacje na temat warunków umowy, cen, specyfikacji produktu oraz terminów dostaw zostały dokładnie przekazane i żeby żadna ze stron nie czuła się wykluczona. Przy spotkaniach biznesowych często stosuje się tłumaczenia konsekutywne.

Kiedy jeszcze wykonuje się tłumaczenia ustne?

Oprócz wyżej wymienionych sytuacji interpretatorzy często są angażowani w rozmaite wydarzenia społeczne, kulturalne i edukacyjne. Może się na przykład zdarzyć, że cudzoziemiec potrzebuje wsparcia językowego podczas załatwiania spraw administracyjnych w urzędzie miasta, podczas składania zeznań na policji czy w trakcie wizyty w szpitalu.

Zdarza się też, że tłumaczenia ustne są wykorzystywane podczas oprowadzania zagranicznych delegacji lub turystów po zakładach produkcyjnych, szkołach, zabytkach lub ośrodkach kultury. W takich okolicznościach interpretator przekłada komentarze przewodnika, wrażenia gospodarzy, pytania zadawane przez gości – wszystko po to, by zapewnić płynność kontaktu i umożliwić zrozumienie tego, co dzieje się wokół.

Warto pamiętać, że praca interpretatora jest wymagająca i niezwykle odpowiedzialna, a każdy z rodzajów tłumaczenia ustnego ma swoją specyfikę i sprawdza się lepiej w innych warunkach.